Chị Quách Nhâm - Marketing Manager tại MSpace đã có những chia sẻ rất chân thực dành cho các bạn trẻ mới bước chân vào lĩnh vực Marketing những sự thật mà các bạn nên biết ngay từ khi mới bắt đầu.
1. MARKETING KHÔNG PHẢI LÀ QUẢNG CÁO
Ngày xưa, khi nói đến Marketing mình chỉ nghĩ đến những đoạn TVC 30s trên truyền hình, hoặc các biển quảng cáo ở ngoài đường. Bây giờ nói đến Marketing thì sẽ được liên tưởng đến quảng cáo Facebook, quảng cáo Google…. Nói chung đa số mọi người nếu không làm trong ngành hoặc mới bập bõm chuyển tay ngang sẽ rơi vào tình trạng là mặc định làm Marketing là làm Quảng cáo.
Marketing không phải là quảng cáo, nhưng trong Marketing có quảng cáo. Trong khi Marketing là một quá trình nghiên cứu, phân tích, lên kế hoạch, chiến lược, phân bổ ngân sách, đo đạc, thống kê, tối ưu… trên nhiều kênh và phương thức khác nhau, để đảm bảo rằng ngân sách được chi tiêu trong khoảng đảm bảo doanh thu cho doanh nghiệp. Thì Quảng cáo là giai đoạn thực thi các hoạt động của một kế hoạch marketing, tác động vào thói quen của khách hàng và biến họ trở thành người mua hàng.
Hay chúng ta có thể hiểu đơn giản rằng: Marketing là lập kế hoạch, còn Advertising là thực thi kế hoạch đó theo phương thức có trả phí. Nhưng thường trong các doanh nghiệp nhỏ thì một Marketer sẽ bao thầu luôn Advertising. Thậm chí Advertising mới là công việc chính của một Marketer vì nó là cách nhanh nhất để bán được hàng và tạo ra doanh thu - mục tiêu sống còn của các doanh nghiệp nhỏ.
2. MARKETING KHÔNG PHẢI CÔNG VIỆC CỦA MỘT PHÒNG BAN
Marketing không chỉ đơn giản là nhiệm vụ của một phòng ban mà là tất cả mọi vị trí, cấp bậc, phòng ban trong công ty. Tất cả đều cần phải là một Marketer của công ty. Hãy hiểu rằng mỗi nhân viên chính là một bộ mặt, một nhận diện thương hiệu đáng tin cậy nhất khi ai đó tìm hiểu về công ty và sản phẩm của mình.
Các bạn vẫn hay thấy các vụ bóc phốt nhân viên tỏ thái độ với khách, hay bảo vệ hách dịch, hay lễ tân mặt lầm lì…. Và người chịu tổn thất là ai? Tất nhiên nếu bị phốt rồi thì việc những người này bị cho nghỉ việc hay kỷ luật là việc đầu tiên. Nhưng kéo theo đó là ảnh hưởng đến toàn bộ hình ảnh của công ty, bao gồm thương hiệu và sản phẩm, dịch vụ cung cấp.
Tại sao bây giờ người ta chuộng các loại hình quảng cáo từ người có ảnh hưởng thế? Bởi vì nhân hiệu ảnh hưởng rất nhiều đến thương hiệu. Phải cần đến một người có ảnh hưởng nói về một sản phẩm để mang đến khách hàng vì yêu thích và tin tưởng người đó mà sử dụng theo. Nhưng chỉ cần một người bình thường, nếu người đó có trải nghiệm không tốt với bất cứ một lĩnh vực nào dù không liên quan đến sản phẩm thì đã đủ tạo ra một làn sóng tẩy chay cả thương hiệu đó rồi.
3. VIẾT LÀ MỘT SKILL TỐI THƯỢNG
Đôi khi nghề content marketing không được coi trọng vì thường được cho rằng viết là đơn giản nhất trong các thể loại, chỉ cần mỗi viết thôi thì học sinh cũng làm được…. Nhưng viết thực sự là một kỹ năng khó, khi mà nếu học để viết thì sẽ bị máy móc, khuôn mẫu, mà viết theo bản năng thì không đúng mục tiêu, không đạt hiệu quả.
Content là trái tim của mọi chiến dịch Marketing. Đôi khi chỉ cần content cũng đã đủ để bán được hàng, không cần quảng cáo, không cần sale. Bởi ngôn từ có sức mạnh rất to lớn tác động đến cảm xúc, hành động của một người. Dù ở bất cứ vị trí nào thì khi có khả năng viết và diễn đạt những ý tưởng của mình ra thành câu chữ, khiến người khác hiểu được và tâm đắc về nó, bạn sẽ có nhiều cơ hội hơn tất cả mọi người.
4. MARKETING LÀ MỘT PHẦN CỦA CUỘC SỐNG
"Trên báo
Những thông tin chen nhau đi một hàng
Người đàn bà hở hang
Xong đến chuyện người thì nở nang
Xong đến chuyện mặt hàng thời trang
Lôi cuốn người người đọc vào ban sáng
Cô ấy
Mới hôm qua không ai nhớ khuôn mặt
Chỉ một xì-căng-đan
Khóc lóc về chuyện tình dở dang
Lên báo hình thì đầy một trang
Ôi dễ dàng để đời ta tươi sáng”
Bài hát "Thật bất ngờ" trending một thời
Lời bài hát Thật bất ngờ của Trúc Nhân mang tính châm biếm xu hướng về mối quan tâm của con người trên các kênh truyền thông, dù đã mấy năm rồi thì vẫn còn đúng nguyên. Mình lấy ví dụ để dễ liên tưởng thôi, không hề cổ xúy cho việc truyền thông bẩn. Nhưng để từ đó ta thấy rằng muốn có thể giải quyết vấn đề, nhu cầu, khúc mắc của khách hàng thì cần phải biết họ đang nói về gì, quan tâm gì, cần cái gì…. Những thứ đó không thể brand storming mà ra được, bắt buộc phải dựa vào dữ liệu, số liệu từ thực tế để phân tích và tìm ra những điều có giá trị với khách hàng chứ không phải là những gì thương hiệu muốn khách hàng phải biết.
Chất liệu từ cuộc sống luôn rất hữu ích. Một Marketer giỏi sẽ luôn có sự nhạy cần thiết với mọi biến động xung quanh, để dựa vào đó tạo ra những chiến dịch nhắm đúng insight khách hàng, nhắm đúng cái vấn đề người ta đang quan tâm và cần có một giải pháp. Và tuyệt vời làm sao nếu giải pháp đó lại chính là sản phẩm của mình.
5. IDEA PHẢI ĐI CÙNG NGÂN SÁCH
Hãng điện thoại lớn mời Sơn Tùng làm gương mặt đại diện và rất thành công, không có nghĩa doanh nghiệp mình bán ô dù cũng mời Sơn Tùng làm đại diện thương hiệu được. Ở đây chưa tính đến việc người đại diện có phù hợp sản phẩm hay không mà là ngân sách có phù hợp hay không.
Hãng điện thoại với ngân sách lớn đã khôn khéo mời Sơn Tùng trở thành gương mặt đại diện cho chiến dịch Marketing
Cho dù nghe tên Sơn Tùng thì chẳng liên quan gì đến ô dù, nhưng chỉ cần anh quảng cáo là mỗi nhà Sky sẽ đều có vài cái ô cho nó theo trend. Vấn đề là chi phí để trả cho sao hạng A như Tùng làm đại diện trong 1 năm là bao nhiêu? Ngân sách Marketing của mình có đủ để chạy chiến dịch ấy không? Tức là doanh thu bán ô của công ty mình có bù được cho cái chi phí ấy không? Nếu mà chắc chắn tỉ lệ ROI được 5:1 thì hãy mời, còn không thì nên dành thời gian lên kế hoạch khác thực tế hơn.
Việc lên ý tưởng là một phần tất yếu và quan trọng trong Marketing. Marketing luôn cần có mục tiêu và có kế hoạch hoạt động để đạt được mục tiêu đó. Và ý tưởng là một phần nằm trong kế hoạch ấy. Ý tưởng tốt, ý tưởng hay thôi chưa đủ. Hãy là một ý tưởng phù hợp – phù hợp với đặc thù của sản phẩm, phù hợp với ngân sách của doanh nghiệp.
6. MARKETING KHÔNG DÀNH CHO DÂN KHỐI C
Thực ra mình là dân khối C chính hiệu. Và mình đã khá chật vật khi bắt đầu vào nghề.
Tại sao? Chẳng phải là riêng content marketing là đã cần kỹ năng viết của dân Văn rồi ư? Không hề nhé! Dân Văn có thể viết được những bài văn dài thấm đẫm tình cảm và lấy đi nước mắt. Nhưng những thứ đó lại không khiến người đọc rút tiền ra mua sản phẩm của bạn thì cũng là vô nghĩa.
Marketing phải vận dụng bán cầu não trái khá nhiều, theo mình là nhiều hơn so với bán cầu não phải. Kể cả trong các mảng như design, editor thì cũng cần vận dụng não trái để xem mình làm như vậy khách có thích không, mình dùng màu này có phù hợp với nội dung và mục tiêu truyền tải hay không? Chứ không hoàn toàn được theo não phải là mình thích vẽ thế này, mình thích sắp đặt như kia, hay màu này mới đúng tâm trạng….
Marketing là luôn thực tế. Chưa kể Marketing luôn đi cùng với những con số. Từ việc tính toán các tỉ lệ chuyển đổi, đến việc nghiên cứu số liệu sau mỗi chiến dịch. Chỉ có những con số mới nói lên được kết quả mà thôi.
Một cách nói khác đó là, làm Marketing thì phải cần một cái đầu nảy số.
7. MUỐN KHÁCH THẢ 1 TIM, MÌNH PHẢI TỰ YÊU 1000 LẦN TRƯỚC ĐÃ
Câu này mình học được từ thầy Nguyễn Đức Sơn. Bản thân mình, người viết mô tả sản phẩm đó, người đi bán sản phẩm đó, người muốn mang đến cho người đọc những lợi ích, giá trị của sản phẩm đó lại không thực sự “yêu” nó thì bạn nghĩ có thể viết hay truyền tải điều gì khiến khách hàng có thể cảm nhận như bạn mong muốn – yêu thích nó, mua nó?
Có thể đó chỉ là sản phẩm của khách hàng client, bạn chỉ là một con sen trong cùng lúc phải viết cho bao nhiêu sản phẩm khác nhau thì phải đều yêu, phải sử dụng nó thật à? Khó đấy, nhưng đó là khả năng của mỗi người khi có thể “nhập vai” được hay không?
Viết về gạch men, thì nếu cứ nghĩ đến viên gạch men khô khốc sẽ không thể viết ra được câu nào hay ho cả. Nhưng nếu liên tưởng đến viên gạch đó được dùng để lát nền trong một ngôi nhà xinh đẹp, có mảng tường màu trắng, chiếc sofa nâu và cửa sổ đón nắng sớm xiên xiên yên ả thì có khi cũng yêu lên được mấy phần rồi.
8. MUỐN BÁN ĐƯỢC HÀNG PHẢI CHO ĐI TRƯỚC ĐÃ
Muốn khách hàng quyết định mua gì đó mà mình bán, thì trước hết hãy tạo ra giá trị gì đó tặng cho họ.
Một trang Fanpage đừng chỉ chăm chăm post bài bán hàng, thay vào đó hãy viết những bài chia sẻ thông tin hữu ích cho khách hàng nhiều hơn. Hay một cách “cho đi” miệt mài nhất có lẽ chính là việc làm Email Marketing. Email Marketing không phải là quảng cáo qua Email, mà là bằng cách tiếp cận trực tiếp nhất qua Email, phải mang đến cho khách hàng những gì họ cần, họ quan tâm trước đã, dù đó là một hành trình dài, cần nhiều thời gian mới có được kết quả nhưng đây lại là kênh Marketing hiệu quả với ngân sách thấp nhất, chỉ cần kiên trì việc cho đi trước đã.
Có cách nào để khách hàng tin tưởng vào sản phẩm của bạn khi chưa bao giờ dùng thử? Đó là bạn phải là một chuyên gia trong cái ngành mà bạn làm, chuyên gia về cái sản phẩm mà bạn bán. Chuyên gia bán hàng thì luôn được tin tưởng hơn là một con buôn. Hãy cho đi trước đi, chia sẻ nhiều vào rồi sẽ tự động bán được hàng thôi.
9. MARKETING GIỎI PHẢI KIẾM ĐƯỢC TIỀN
Đây là tựa cuốn sách mà chắc Marketer nào cũng đều phải đọc qua ít nhất một lần. Nó khá thực tế. Marketing không phải là hoạt động “đốt tiền” của doanh nghiệp. Sự “đốt tiền” đó phải đổi lại được việc có thể mang về nhiều tiền hơn, bằng các khách hàng tiềm năng, khách hàng trung thành, người yêu thương hiệu – những người sẵn sàng trả tiền cho sản phẩm của mình.
Sale chịu trách nhiệm biến data mà Marketing đem về thành khách hàng, thành hợp đồng. Nhưng data đó có chất lượng, có tỉ lệ chuyển đổi cao hay không thì hoàn toàn dựa vào Marketing có hoạt động hiệu quả hay không. Hãy chắc chắn rằng hoạt động Marketing của doanh nghiệp có đang đốt tiền hay kiếm ra tiền, bằng các công thức tính toán như ROI, ROAs…
10. KHÔNG CÓ ĐỐI THỦ, CHỈ CÓ CASESTUDY ĐỂ NGHIÊN CỨU, HỌC HỎI
Như Chủ tịch của Thế giới Di động Nguyễn Đức Tài nói “Chúng tôi không quan tâm đến đối thủ cạnh tranh, trong báo cáo không có dòng nào nói đến việc này cả” – đại loại vậy.
Thì thật ra, cái tầm như các Chủ tịch thì không còn là tầm để chúng ta bàn về phát ngôn của họ nữa rồi. Và sự thật thì từ phát ngôn này chúng ta – những con sen, Marketers mới chập chững vào nghề hay đã kinh qua vài ba năm kinh nghiệm cũng nên ngẫm lại một chút. Vì có vẻ nhưng chúng ta đã từng quá coi trọng đối thủ mà tự hạ thấp mình, quá tập trung đối thủ mà quên tập trung vào sản phẩm và dịch vụ của mình, quá quan tâm đến đối thủ mà quên mất rằng khách hàng mới là người mình cần quan tâm.
Với mình, khi nghiên cứu đối thủ cho client, mình chỉ có một mục đích duy nhất là xem họ đang làm gì, mình có thể làm tốt hơn không, hay mình có thể làm gì khác để không “chạm mặt nhau” – tức không coi nhau là đối thủ mà sẽ trở thành những mảnh ghép tương hỗ nhau trong cùng một thị trường. Thay vì nghĩ kế để hạ gục họ, thì tại sao không học hỏi từ họ những cái họ làm tốt, và tìm ra những gì họ chưa làm thì mình sẽ trở thành “mảnh ghép” còn thiếu đó trong ngành?
MarketingWorks hy vọng rằng, những chia sẻ của chị Nhâm sẽ giúp cho các bạn có một cái nhìn thực tế hơn về nghề Marketing, cũng như tiếp thêm động lực cho các bạn trên hành trình theo đuổi nghề nghiệp phía trước.
Để đọc thêm những bài chia sẻ ấn tượng từ các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực Marketing, các bạn có thể tham khảo thêm trong chuyên mục Blog - Góc nhìn chuyên gia.
Bài viết của chị Quách Nhâm - Marketing Manager tại MSpace